HIPE – De potentie van uitlegbare AI in het openbaar vervoer

Nov 20, 2024 | blog

Het plannen van bus-, tram- en metrodienstregelingen is een dagelijkse uitdaging voor openbaarvervoerbedrijven. Verstoringen door verkeersdrukte, wisselende reizigersaantallen of weersomstandigheden maken het opstellen van een robuuste en punctuele dienstregeling tot een complexe puzzel. Traditionele planningsmethoden bieden vaak onvoldoende grip of inzicht. Daarom ontwikkelden wij samen met vervoerder EBS de Hybrid Intelligence Planning Engine (HIPE), een uitlegbare AI-oplossing die planners ondersteunt én versterkt.

In slechts vier maanden ontwikkelden we samen met EBS een intelligent hulpmiddel dat de kracht van machine learning combineert met de ervaring van planners. HIPE is geen black box, maar een transparante en aanpasbare tool waarmee dienstregelingen slimmer, efficiënter en betrouwbaarder worden opgesteld.

Wat is HIPE?

HIPE staat voor Hybrid Intelligence Planning Engine: een AI-ondersteunde tool die planners helpt bij het maken van optimale dienstregelingen voor bus, tram en metro. Het systeem voorspelt reistijden op basis van historische data én actuele factoren zoals tijdstip, dagtype, seizoen, verkeersdrukte, reizigersaantallen en weersomstandigheden.

In plaats van kant-en-klare dienstregelingen op te leggen, geeft HIPE inzicht in hoe deze factoren invloed hebben op de dienstregeling. Zo behouden planners de regie, terwijl de AI dient als adviserend kompas — transparant, uitlegbaar en aanpasbaar.

Eigenschappen

  • Uitlegbare AI: HIPE gebruikt machine learning die niet alleen nauwkeurig voorspelt, maar ook inzicht geeft in waarom iets gebeurt — cruciaal voor vertrouwen en verantwoorde inzet.
  • Hybride intelligentie: Planners kunnen suggesties van de AI volgen, aanpassen of negeren. Zo ontstaat een samenwerking tussen mens en machine, waarin beide hun kracht benutten.
  • Inzicht in oorzaken: HIPE toont het effect van factoren zoals seizoenen of drukte, zodat planners niet alleen weten wat er gebeurt, maar ook waarom.
  • Gebruiker centraal: Ontwikkeld in nauwe samenwerking met EBS-planners en getest in praktijkomgevingen, waardoor HIPE aansluit bij bestaande werkwijzen en intuïtief te gebruiken is.
  • Snel en schaalbaar: Door een lichtgewicht ontwikkelproces is HIPE makkelijk aanpasbaar en inzetbaar bij andere vervoerders of in nieuwe contexten.

Ontwikkeling

Vanaf dag één werkten we intensief samen met de planners van EBS. In werksessies brachten we hun behoeftes in kaart en lieten we hen meebeslissen over de vorm en werking van HIPE. Zo werd HIPE niet alleen technisch sterk, maar vooral praktisch bruikbaar.

We ontwikkelden in korte iteraties, testten regelmatig met eindgebruikers, en pasten de tool steeds aan op basis van feedback. Het resultaat: een gebruiksvriendelijke oplossing die beter presteert dan traditionele methoden en snel geïntegreerd kon worden in de dagelijkse praktijk.

Wat we hebben geleerd

  1. Samenwerking werkt: Door planners vanaf het begin te betrekken, konden we een oplossing ontwikkelen die écht wordt gebruikt en gedragen.
  2. Vertrouwen vraagt transparantie: Planners accepteerden HIPE sneller omdat ze de onderbouwing van de AI-besluiten konden zien en begrijpen.
  3. AI versterkt, vervangt niet: HIPE bewijst dat AI het werk van experts niet overneemt, maar juist verbetert — en samen tot betere punctualiteit leidt dan elk afzonderlijk model.
  4. Iteratief bouwen loont: Door snel te testen en bij te sturen, konden we in korte tijd een krachtige én toegankelijke tool neerzetten.

Vervolgstappen

De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar dit is pas het begin. In de volgende fase gaan we HIPE verder uitbreiden met nieuwe databronnen, extra functionaliteiten en toepassingen voor andere vervoerders of domeinen. Denk aan integraties met real-time systemen of ondersteuning voor langetermijnplanning.

Met HIPE laten we zien wat mogelijk is als mens en AI écht samenwerken. Niet alleen voor efficiëntere dienstregelingen, maar voor de toekomst van slim en verantwoord openbaar vervoer.

Benieuwd naar wat HIPE voor jouw organisatie kan betekenen?
Neem gerust contact met ons op voor een kennismaking of demo.